Οι πολύποδες του παχέος εντέρου (colon polyps) είναι συνήθως καλοήθη μορφώματα του εντέρου.

Εμφανίζονται συνήθως μετά την ηλικία των 50 με πιθανότερες αιτίες να είναι το οικογενειακό ιστορικό, αλλά και ορισμένες διατροφικές συνήθειες, όπως η ελλιπή κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες, δηλαδή
φρούτα, λαχανικά και όσπρια.

Οι πολύποδες διακρίνονται σε:

  • Νεοπλασματικούς (αδενωματώδεις) που μπορεί να είναι καλοήθεις ή
    κακοήθεις και
  •  Μη Νεοπλασματικούς (υπερπλαστικοί, βλεννογόνιοι, αμαρτωματώδεις,
    φλεγμονώδεις)

Ειδικά οι αδενωματώδεις πολύποδες μπορεί να είναι μισχωτοί, δηλαδή να έχουν ένα στενό μίσχο και μια πιο πλατιά κεφαλή, να είναι άμισχοι ή ακόμη και επίπεδοι, που μόλις ξεχωρίζουν από τον υπόλοιπο φυσιολογικό βλεννογόνο.
Μπορεί να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε σημείο του παχέος εντέρου με την πλειοψηφία να εκδηλώνεται στο σιγμοειδές κόλον, το κατιόν και το ορθό. Μπορεί να είναι ένας ή περισσότεροι ενώ ποικίλλουν σε μέγεθος από μερικά χιλιοστά μέχρι μερικά εκατοστά.

Η παρουσία πολυπόδων στο παχύ έντερο είναι σημαντική, καθώς μερικοί από αυτούς  μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο. Όσο πιο μεγάλος ο πολύποδας τόσο πιο πιθανό είναι να περιέχει καρκινικά κύτταρα. Οι περισσότεροι, περίπου τα 2/3, είναι αδενώματα.
Για τον λόγο αυτό επιβάλλεται να γίνεται κολονοσκόπηση, κατά την οποία μπορεί να γίνει η αφαίρεση ορισμένων πολυπόδων και άρα να υπάρξει θεραπεία.

Συμπτώματα

Οι πολύποδες του παχέος εντέρου, όταν είναι σε μικρό μέγεθος, μπορεί να μην παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα.
Συχνότερα συμπτώματα είναι η αιμορραγία από το ορθό ή σιδηροπενική αναιμία. Κάποιοι μεγάλοι επίπεδοι πολύποδες, μπορεί να προκαλέσουν διάρροια. Ωστόσο, σπάνια προκαλείται πόνος από πολύποδες.
Έτσι, καθίσταται απαραίτητος ο προληπτικός έλεγχος με την κολονοσκόπηση.

Αντιμετώπιση

Σε περίπτωση που, κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης, διαπιστωθεί η παρουσία
πολύποδα στο έντερο, αυτός πρέπει να αφαιρείται και να αποστέλλεται για ιστολογική εξέταση. Οι μισχωτοί πολύποδες αφαιρούνται εύκολα με την κολονοσκόπηση.

  • Στους αδενωματώδεις πολύποδες η ιστολογική εξέταση μπορεί να αναδείξει
    καλοήθεια, δυσπλασία (χαμηλή, μέτρια, υψηλή) ή και κακοήθεια (καρκίνο).
  • Σε ασθενείς με πολύποδες με χαμηλόβαθμη δυσπλασία επιλέγεται ως
    αντιμετώπιση η παρακολούθηση κατ’ έτος με κολονοσκόπηση με την προϋπόθεση
    ότι γίνει πλήρης αφαίρεση του πολύποδα ενδοσκοπικά.
  • Σε ασθενείς με υψηλόβαθμη δυσπλασία, οι θεραπευτικές επιλογές κυμαίνονται από
    παρακολούθηση (με την αυστηρή προϋπόθεση της πλήρους αφαίρεσης του
    πολύποδα ενδοσκοπικά) έως τη διενέργεια κολεκτομής ανάλογα με τα υπόλοιπα
    ιστολογικά χαρακτηριστικά, το ιστορικό και τα συμπτώματα του ασθενούς.

Αν ο πολύποδας που αφαιρέθηκε με την ενδοσκόπηση αποδειχθεί αδενοκαρκίνωμα πρέπει να ληφθεί απόφαση αφαίρεσης του πάσχοντος τμήματος του παχέος εντέρου, η λεγόμενη κολεκτομή.

Χειρουργική επέμβαση συνίσταται αν ο πολύποδας είναι μεγάλος και επίπεδος και δεν μπορεί να αφαιρεθεί με κολονοσκόπηση γιατί υπάρχει κίνδυνος αιμορραγικής διάτρησης.
Η εγχείρηση ονομάζεται  κολεκτομή  και περιλαμβάνει την εκτομή του τμήματος του εντέρου, που περιέχει τον πολύποδα.

Η επέμβαση ανάλογα με την θέση του πολύποδα στο έντερο, μπορεί να είναι δεξιά κολεκτομή,  αριστερή κολεκτομή, σιγμοειδεκτομή ή χαμηλή προσθία εκτομή.

Στις μέρες μας, η σύγχρονη χειρουργική προσφέρει την δυνατότητα της μεθόδου της λαπαροσκοπικής κολεκτομής, η οποία αποτελεί ιδανική επέμβαση, καθώς ελαχιστοποιεί το τραύμα, τη νοσηλεία, αλλά και τις μετεγχειρητικές επιπλοκές.

Στην περίπτωση που όλο το παχύ έντερο έχει πολύποδες και υπάρχει αυξημένος κίνδυνος κακοήθειας (οικογενειακό ιστορικό) θα πρέπει να γίνει ολική κολεκτομή και ειλεορθική αναστόμωση.

Για την διενέργεια της λαπαροσκοπικής μεθόδου απαιτείται εξειδικευμένος γενικός χειρουργός για την ασφάλεια του ασθενή.